Historia Fortu Blizne

W tym artykule przeczytasz między innymi o:

• Forcie Blizne
• historii fortu i jego powstaniu

Fort III („Blizne”) – jeden z fortów pierścienia zewnętrznego Twierdzy Warszawa, wybudowany w latach 80. XIX wieku. Poprzednim w kolejności jest wysunięty przed linię fort IIA „Babice”, zaś następnym fort IV „Chrzanów”.

Powstanie Fortu

Fort III powstał w ramach budowy pierwszego (zewnętrznego) pierścienia fortów twierdzy. Prace przy jego budowie rozpoczęto wiosną 1883 roku i trwały do 1886 roku. Rosjanie wybudowali fort artyleryjski, pomimo wcześniejszych doświadczeń wojennych wykazujących nieprzydatność takich dzieł.

Fort III powstał w ramach budowy pierwszego (zewnętrznego) pierścienia fortów twierdzy. Prace przy jego budowie rozpoczęto wiosną 1883 roku i trwały do 1886 roku. Rosjanie wybudowali fort artyleryjski, pomimo wcześniejszych doświadczeń wojennych wykazujących nieprzydatność takich dzieł.

Fort Blizne 

Wzniesiono na podstawie wzorcowego planu z 1879 roku. Powstał jako dzieło ziemno-ceglane o narysie zbliżonym do lunety (dwa czoła i dwa barki). Otoczone w całym obwodzie mokrym rowem fortecznym (do 20 m szerokości) oraz dwoma wałami w czołach i barkach. Wyższy wał wewnętrzny przeznaczony był dla artylerii, zaś niższy wał zewnętrzny dla piechoty. Pod wałem artyleryjskim istniały przejścia komunikacyjne do wału piechoty. Prawdopodobnie każda z tych potern łączyła się z małą prochownią i schronem pogotowia artyleryjskiego (rozwiązanie takie zachowało się do naszych czasów w forcie Bema).

Obronę mokrej fosy prowadzono z trzech kaponier. Dwie skarpowe półkaponiery umieszczone zostały w barkach fortu, natomiast centralnie na czole umieszczono kaponierę skarpową (kojec) otoczony od czoła ziemnym rawelinem. Nie było to standardowe rozwiązanie dla tego typu obiektów - mokry rów forteczny z reguły broniony był bezpośrednio z wałów. Dodatkowo koszary i fosa szyjowa posiadała do obrony kolejną kaponierę (kojec skarpowy) osłoniętą ziemnym nasypem.

W szyi fortu umieszczono jednokondygnacyjne, duże ceglane koszary przykryte ziemnym nasypem. Z koszar do wnętrza fortu, poprowadzono w jego osi chodnik przykryty wałem. Zapewniał on komunikację pomiędzy częścią szyjową a wałami i czołową kaponierą. Jednocześnie rozdzielał dziedziniec fortu na dwie symetryczne części. W poternie tej powstały dwa wyjścia na dziedziniec - jedno przy nasypie nad koszarami i drugie przy wale artyleryjskim. Droga wjazdowa do fortu prowadziła po dwóch mostach w skrzydłach koszar.

Modernizacja

Wkrótce po zakończeniu budowy fortów pierwszego pierścienia przystąpiono do ich modernizacji. W forcie Blizne przebudowano wały - w miejsce dwóch, powstał jeden wał o wydłużonym przedpiersiu, przeznaczony głównie dla piechoty. Zasadniczą część artylerii wyprowadzono poza dzieło. Ceglane kaponiery skarpowe, nieodporne na nowe rodzaje pocisków burzących, zostały przebudowane na betonowe. Bez zmian pozostały koszary szyjowe.

Fort miał być zniszczony w ramach akcji likwidacji Twierdzy

Rozkaz z 31 stycznia 1909 roku nie został jednak wykonany do końca. W lecie 1913 roku wysadzono kaponiery w rowie fortecznym (część ich ruin pozostała do dzisiaj). Pozostałe obiektu fortu zostały rozbrojone, ale nie przystąpiono do ich likwidacji.

Od końca II wojny światowej fort był zagospodarowany przez Wojsko Polskie. Na wałach powstały budynki koszarowe oraz hotel wojskowy. Później w koszarach zadomowiły się garaże i warsztaty samochodowe. Fort zachowany jest w dobrym stanie, otacza go ciągle mokra fosa z czystą wodą ale po kaponierach pozostały jedynie ruiny. W części szyjowej fosa została zasypana, po kaponierze i wale nie ma śladu. Na esplanadzie fortu znajduje się duży kompleks ogródków działkowych, natomiast na zapolu i w okolicach powstają osiedla mieszkaniowe. W sąsiedztwie fortu przebiega trasa S8 z węzłem Lazurowa.