Co dalej z dawnym Zespołem Wytwórni Amunicji nr 1? O Willi Generalskiej i o Waldorffa 28

W tym artykule przeczytasz o:

• historii działań na rzecz ochrony Willi Generalskiej;
• wpisie dawnego Zespołu Wytwórni Amunicji nr 1 do rejestru zabytków;
• pożarach na Waldorffa 28;
• kontrolach i decyzjach nakazowych PINB i MWKZ;
• zaleceniach pokontrolnych MWKZ;
• działaniach Agencji Mienia Wojskowego;
• planowanych remontach;
• planach sprzedaży nieruchomości przez AMW.

Zarówno sam Fort Bema, ale także jego najbliższe okolice to bardzo ciekawe tereny rekreacyjne wśród przyrody i ciekawych obiektów historycznych. Niestety wiele z tych obiektów od lat niszczeje. Kilka lat temu było głośno wokół tematu Willi Generalskiej. Willa ta wraz z kilkoma innymi budynkami w stylu dworkowym powstała w 1927 r. w ramach dawnego Zespołu Wytwórni Amunicji nr 1 według projektu Aleksandra Sygietyńskiego. Budynki te znajdują się przy ul. Waldorffa. Większość z nich należy lub należała do wojska. Budynki w większości były wykorzystywane przez CWKS Legię. Z czasem domy zaczęły popadać w ruinę. Teraz wymagają kapitalnego remontu.

Krótka historia o działaniach na rzecz ochrony Willi Generalskiej

W przypadku Willi Generalskiej przy ul. Waldorffa 22 jest ona nieruchomością należącą do m. st. Warszawy, zarządzaną przez Urząd Dzielnicy Bemowo. Od 2018 r. ruchy miejskie i organizacje pozarządowe zaczęły nagłaśniać sprawę związaną ze złym stanem Willi Generalskiej, będącej niegdyś budynkiem archiwum. Strona społeczna zaczęła kierować petycje do władz Urzędu Dzielnicy Bemowo, do ratusza oraz do urzędów konserwatorskich o potrzebie zabezpieczenia zabytkowej willi. W 2020 r. powstało zagrożenie, że nakazem Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego, budynek zostanie całkowicie rozebrany. W tamtym czasie obiekt znajdował się wyłącznie w gminnej ewidencji zabytków. Ostatecznie otoczenie willi zostało oczyszczone z samosiejek, wykonano profesjonalne zabezpieczenie dachu, a także starannie zabezpieczono dostęp do budynku. Następnie na wniosek Stowarzyszenia „Kamień i co? Ratujemy warszawskie zabytki” Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków prof. Jakub Lewicki wpisał wszystkie obiekty zespołu wraz z całym obszarem do rejestru zabytków w lutym 2021 r. 

Jak poinformowała naszą gazetę rzeczniczka prasowa Urzędu Dzielnicy Bemowo Natalia Walka, zarówno w odniesieniu do Willi Generalskiej, jak również do wszystkich obiektów zabytkowych stanowiących własność m.st. Warszawy znajdujących się na Forcie Bema i w jego otoczeniu, priorytetem dla Urzędu Dzielnicy Bemowo są działania zmierzające do zachowania historycznych walorów tego miejsca, w szczególności poprzez wykonanie prac zabezpieczających i porządkowych, zgodnie z zaleceniami wydanymi przez właściwe organy ochrony zabytków. „Podejmujemy szeroko zakrojone działania zarówno na obiektach fortecznych, jak również w Willi Generalskiej, których realizacja możliwa jest w zależności od wysokości środków finansowych w budżecie. W ramach prowadzonych w 2022 r. prac zabezpieczających i robót budowlanych w  Willi Generalskiej, wykonano m.in.: zmianę istniejącego pełnego zamurowania otworów okiennych na ażurowe, ukształtowanie terenu wokół budynku w sposób zapewniający swobodny wody opadowej od budynku, zabezpieczenie stropów drewnianych, usunięcie samosiewów z murów zewnętrznych, a także usunięcie chwastów, samosiewów drzew i innych roślin rosnących w bezpośrednim sąsiedztwie obiektu oraz przycięcie gałęzi drzew, które wchodzą w kolizję z licem murów obiektu” - zaznaczyła Natalia Walka. „Całkowity koszt wykonania projektów i samych prac wyniósł ponad 140 000 złotych” - dodała rzeczniczka.

Dwa pożary na Waldorffa 28 w 2022 r.

Najbardziej okazałym budynkiem projektu Aleksandra Sygietyńskiego jest dom wielorodzinny przy ul. Waldorffa 28. Mimo że większość domów w Zespole Wytwórni Amunicji nr 1 stała pusta i niszczała każdego roku, to budynek przy Waldorffa 28 był wciąż zamieszkiwany, dzięki czemu jego stan nie był wcale taki zły. Z uzyskanych informacji z Urzędu Dzielnicy Bemowo, Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla m.st. Warszawy decyzją nr IOT/177/2022 z dnia 28 września 2022 r. nakazał Agencji Mienia Wojskowego usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości stanu technicznego budynku przy ul. Waldorffa 28, tj. odtworzenie więźby dachowej i pokrycia dachowego oraz zabezpieczenie budynku przed dostępem osób trzecich do dnia 30 września 2025 r. W międzyczasie okazało się, że gdzieś na przełomie 2021 i 2022 r. Agencja Mienia Wojskowego protokolarnie przejęła od bezumownych użytkowników lokale w budynku przy ul. Waldorffa 28 z uwagi na nieposiadanie przez te osoby tytułu prawnego do korzystania z lokali. Jak poinformowała Gazetę Bemowa Agencja Mienia Wojskowego, lokale te nie są przeznaczone do zagospodarowania w charakterze mieszkalnym.

Niedługo po wykwaterowaniu okazało się, że do budynku zaczęły dostawać się osoby nieupoważnione, w tym osoby bezdomne. 6 lipca 2022 r. w budynku wybuchł pożar. Spaleniu uległa więźba dachowa i wnętrza na ostatniej kondygnacji. Przyczyną pożaru było prawdopodobnie przypadkowe podpalenie przez bezdomnego, który przebywał na poddaszu. Zwróciliśmy się z zapytaniem do Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, czy przeprowadził kontrolę w budynku po pożarze, a także ile takich kontroli zostało przeprowadzonych. Jak poinformował nas Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, 7 lipca 2022 r., w związku doniesieniami o pożarze z 6 lipca 2022 r., dokonano oględzin budynku położonego przy ul. Waldorffa 28. W związku z informacjami o kolejnym pożarze 29 sierpnia 2022 r. pracownik WUOZ dokonał wizji lokalnej obiektu. Następnie sprawa skierowana była do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego m.st. Warszawy. 15 lutego 2024 r. przeprowadzono kontrolę przestrzegania i stosowania przepisów dotyczących ochrony zabytków i opieki nad zabytkami budynku położonego przy ul. Waldorffa 28.

Co z zaleceniami pokontrolnymi dla Waldorffa 28?

Pod koniec sierpnia b.r. nasza redakcja miała okazję odwiedzić nieruchomość przy ul. Waldorffa 28. Na miejscu zastaliśmy otwarte drzwi. W niektórych lokalach znajdowało się dużo porzuconych przedmiotów, głównie zniszczonych mebli, gruzów, makulatury, itp. W najgorszym stanie była ostatnia kondygnacja. Zastaliśmy totalnie zniszczoną dachówkę i spaloną więźbę dachową. Mimo upływu 2 lat od pożaru, wokół budynku wciąż leżą gruzy, m.in. fragmenty kominów, spalone krokwie, resztki dachówek czy spalone meble. Na dachu zastaliśmy fragmenty postrzępionej plandeki ochronnej. 

Jak poinformował nas Dyrektor Oddziału Regionalnego Agencji Mienia Wojskowego w Warszawie Robert Gajda, zgodnie z decyzją PINB oraz MWKZ uszkodzona w pożarze więźba dachowa została zabezpieczona poprzez montaż plandeki ochronnej, która jednak została zniszczona w wyniku porywistych wiatrów i intensywnych opadów podczas burz. Z informacji pozyskanych od Agencji Mienia Wojskowego wynika, że PINB wydał decyzję Nr IOT/17712022 z dnia 28 września 2022 r. nakazującą AMW usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości stanu technicznego budynku poprzez: 

1. Odtworzenie więźby dachowej i pokrycia dachowego, mające na celu niezbędne zabezpieczenie obiektu budowlanego przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi;
2. Zabezpieczenie budynku przed dostępem osób trzecich.

Ponadto z informacji uzyskanych od Dyrektora oddziału warszawskiego AMW wynika, że MWKZ wydał decyzję w dniu 7 grudnia 2022 r. zezwalającą na ww. roboty nakazane przez PINB. Obecnie dobiega końca realizacja projektu odbudowy więźby dachowej i pokrycia dachowego. Projekt jest wykonywany przez arch. Pawła Smoczyka. Z kolei w kwestii dostępu do budynku, Agencja Mienia Wojskowego poinformowała, że budynek w okresie wiosennym 2023 został zabezpieczony przed osobami trzecimi poprzez montaż stalowych drzwi wejściowych, zamurowanie otworów okiennych na poziomie parteru, zamontowanie płyt OSB na wyższych piętrach. „Natomiast dach został zabezpieczony przed szkodliwym wpływem wody opadowej przez montaż plandeki” - wyjaśnił Robert Gajda. „Obecnie jednak nieznani sprawcy włamali się do budynku niszcząc i wywarzając drzwi wejściowe oraz wybijając dziury w zamurowanych otworach okiennych” - dodał.

Zapytaliśmy Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytów o wydane decyzje nakazowe związane z zabezpieczeniem dachu i wejścia do budynku. Jednocześnie zapytaliśmy o szczegóły dotyczące wydanych zaleceń pokontrolnych dla Agencji Mienia Wojskowego.

Jak poinformował Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, w wyniku przeprowadzonej 15 lutego 2024 r. kontroli, MWKZ wydał zalecenia pokontrolne wobec przedmiotowej nieruchomości. Dotyczyły one: 

1. Odtworzenia więźby dachowej i pokrycia dachowego, mającego na celu niezbędne zabezpieczenie obiektu budowlanego przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi;
2. Wykonania prac pielęgnacyjnych drzewostanu kolidującego z budynkiem oraz usunięcie samosiewów rosnących w jego bezpośrednim sąsiedztwie;
3. Usunięcia odpadów organicznych oraz komunalnych wielogabarytowych z bliskiego otoczenia budynku;
4. Montażu brakujących rur spustowych z kolankiem odprowadzającym wodę opadową od budynku;
5. Ponownego zabezpieczenia otworów okiennych wszystkich kondygnacji płytami OSB, które nie powinny ściśle przylegać do elewacji dla zapewnienia odpowiedniej cyrkulacji powietrza lub poprzez zamurowanie bloczkami betonowymi ze zbrojeniem w celu uniknięcia ponownego niszczenia zabezpieczeń.

Ponadto Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków poinformował, że terminem realizacji zaleceń urząd konserwatorski wskazał do dnia 31 grudnia 2024 r.

Jakie dalsze plany ma AMW wobec nieruchomości Waldorffa 28?

Jak poinformowała nas Agencja Mienia Wojskowego, nieruchomość planowana jest do sprzedaży. Termin przetargu wyznaczono na 19 listopada 2024 r.

W kolejnym artykule poinformujemy o sytuacji związanej z trzema nieruchomościami na terenie dawnego Zespołu Amunicji, w tym o dwóch domach jednorodzinnych (Waldorffa 24, 26 i 30).